کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی - فصل دوم - بخش اول

کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی

فصل دوم

مانند یک دانشمند فکر کنید

 بخش اول

معلم و روانشناسی علمی

امروزه همه معتقدند که روانشناس هستند. آنها فکر می کنند که می توانند افکار دیگران را بخوانند؛ می توانند اعمال خود را کنترل کنند؛ و می توانند تصمیم های منطقی بگیرند. اگرچه علم تا حدودی در رفتار و افکار مردم نفوذ کرده است اما بیشتر مردم نمی دانند که یک دانشمند چگونه به نتایج علمی می رسد و تصور می کنند که تفکر شخصی خود آنها برای ادامه زندگی کافی است.

بیشتر مردم نمی دانند که روانشناس یک دانشمند است و تصور می کنند که روانشناسان با مطالعه و تفکر در مورد امور به تنهایی به نتایج علمی می رسند. در این فصل می خواهیم بدانیم که دانشمندان چگونه فکر می کنند و چگونه به نتایج علمی دست می یابند. روانشناسان چرا دانشمند هستند؟ و معلم چرا باید مانند دانشمندان فکر کند و از یافته های علمی بهره ببرد؟

روانشناسی و علم

در پاسخ به سوال روانشناس کیست؟ اکثر افراد فروید را بعنوان یک روانشناس بخاطر می آورند. در واقع، اگر بخواهیم مردم را در خیابان متوقف کنیم و همین سوال را از آنها بپرسیم، احتمالاً متوجه میشویم که به غیر از روانشناس نماها، فروید متداولترین روانشناس خواهد بود. از فروید چه می دانید؟ آیا شما معتقدید که او نماینده همه چیزهایی است که روانشناسی را در بر می گیرد؟ اکثر مردم بر این باور هستند. در واقع، اکثر آنها معتقدند که روانشناسان همان کاری را انجام می دهند که روانشناس نماها انجام می دهند و آنچه را که معتقدند فروید انجام می داده است. روانشناسی پاپ یا روانشناسی زرد کاری است که روانشناس نماها انجام می دهند. آنها با اصول عامیانه ای که معتقد هستند علمی است به مردم راه حل مشکلات و چگونه زندگی کردن را می آموزند. بیشتر مردم فکر می کنند که اکثر روانشناسان تنها به مشکلات مردم گوش می دهند و سعی می کنند به آنها در حل این مشکلات کمک کنند. اگر این طرحواره شما را برای روانشناسی نشان می دهد، باید به شما کمک شود تا این رشته را از دیدی بسیار متفاوت ببینید.

آیا روانشناسان دانشمند هستند؟ آیا روانشناسی علم است؟

در پاسخ به این سوالات شما ممکن است اصطلاحات یا عباراتی را در پاسخ خود بگنجانید که به نظر شما دانشمند یا روانشناس این چنین رفتار می کند، و همچنین ویژگی های شخصیتی که فکر می کنید این افراد دارند.

ابتدا به توصیفات معمول از یک دانشمند توجه کنید. بیشتر افراد دانشمند را مردی میانسال میبینند که معمولاً لباس سفید آزمایشگاهی با جیب های بلند را پوشیده است. اصطلاحات مربوط به شخصیت دانشمند معمولاً فردی را توصیف می کند که تحلیلگر، متعهد و درونگرا با مهارت های اجتماعی ضعیف است.

وقتی آنها در مورد روانشناس فکر می کنند بار دیگر، اکثریت افراد تمایل دارند که یک مرد را تصور کنند، اگرچه برخی از آنها یک زن را تصور میکنند که قطعا لباس سفید آزمایشگاهی نمی پوشد. اصطلاحات مربوط به ویژگی های شخصیتی معمولاً کسی را توصیف می کند که صمیمی، دلسوز، همدل و نگران دیگران است.

نکته پشت این سوالات چیست؟ اول، آنها نشان می دهند که اکثر مردم تصورات نادرستی در مورد آنچه روانشناسان انجام می دهند و در مورد روانشناسی چیست دارند. به عبارت دیگر، اکثر مردم بر این باورند که اکثر روانشناسان همان کاری را انجام می دهند که فروید انجام می داد – یعنی سعی می کنند به دیگران در مشکلاتشان کمک کنند. آنها همچنین تمایل دارند که روانشناسی را به عنوان رشته ای اختصاص داده شده به حرفه بهداشت روان ببینند. همانطور که به زودی خواهید دید، روانشناسی شامل بسیاری از زمینه های تخصصی دیگر است، که برخی از آنها ممکن است در واقع شامل پوشیدن لباس سفید آزمایشگاهی و کار با تجهیزات فنی باشد.

مقایسه یک دانشمند با یک روانشناس کمک می کند که شما شروع به درک این موضوع کنید که یک روانشناس یک دانشمند است. آن چیزی که شما باید  تشخیص می دادید این بود که آن لباس سفید آزمایشگاهی و کار با تجهیزات فنی نیست که کاری را به یک علم تبدیل می کند، بلکه نحوه عمل آنها است. این همان چیزی است که باید بیاموزید - چگونه از فعالیت علمی برای انجام تحقیقات در روانشناسی استفاده کنید. روش علمی در هریک از علوم اساس یکسانی دارد که همه علوم به آنگونه عمل می کنند.

یکی از شرایط اساسی روش علمی روش تحقیق است که با کمک آمار انجام می شود. همچنین به همین دلیل است که ممکن است مجبور شده باشید آمار را به عنوان یک پیش نیاز یا شرط اساسی برای علم در نظر بگیرید. اکثر روانشناسان روش های تحقیق و آمار را به ویژه در برنامه درسی دوره کارشناسی مهم می دانند. در واقع در کنار دروس روانشناسی ، روش های تحقیق و آمار یکی از دروس مورد نیاز اکثر گروه های روانشناسی و معلمان است.

چرا این درس تا این حد مهم در نظر گرفته می شود و دقیقاً در مورد چیست؟ این همان دلیلی است که چرا آمار در این متن پوشش داده شده است؛ انجام تحقیق مستلزم درک نحوه استفاده از آمار است. در این فصل با روش های تحقیق و آماری که برای این روش ها مفید هستند آشنا می شوید. اما پیش از آن بهتر است که بدانیم روانشناسان چه چیزی را مورد مطالعه قرار می دهند.

حوزه های تحقیقات روانشناسی

همانطور که اشاره کردیم، روانشناسی فقط مربوط به سلامت روان نیست. روانشناسی یک رشته بسیار متنوع است که حوزه های مطالعاتی زیادی را در بر می گیرد. حوزه های مطالعاتی روانشناسی از حوزه هایی که به علوم به اصطلاح «سخت» (شیمی، فیزیک، زیست شناسی) نزدیکتر هستند تا حوزه هایی که به علوم اجتماعی به اصطلاح «نرم» نزدیکتر هستند (جامعه شناسی، انسان شناسی، علوم سیاسی) گسترده شده است. از یک سو روانشناسی زیستی با بدن انسان و علوم پزشکی سر و کار دارد. از طرف دیگر روانشناسی اجتماعی با چگونگی تاثیر جامعه بر افراد سر و کار دارد. هر بخش نشان دهنده یک حوزه تحقیق یا عمل است. برای درک اینکه روانشناسی چیست، مهم است که از تنوع آن آگاهی داشته باشیم. در بخشهای بعدی، به طور خلاصه برخی از حوزه های تحقیقاتی محبوبتر در رشته روانشناسی را بحث خواهیم کرد.

روانشناسی زیستی

یکی از محبوبترین حوزه های تحقیقاتی در روانشناسی امروزه روان زیست شناسی است.  همانطور که از نام آن پیداست، این حوزه تحقیقاتی ترکیبی از زیست شناسی و روانشناسی است. محققان در این زمینه معمولاً سازماندهی مغز یا مواد شیمیایی درون مغز (انتقال دهنده های عصبی) را مطالعه میکنند. روانشناسان با استفاده از روشهای تحقیقاتی مناسب، پیوندهایی را بین بیماریهایی مانند اسکیزوفرنی و بیماری پارکینسون و انتقال دهنده های عصبی مختلف در مغز کشف کرده اند که به نوبه خود منجر به تحقیق در مورد درمانهای دارویی احتمالی برای این بیماریها میشود.

زمینه های اساسی روان شناسی زیستی شامل فیزیولوژی روانی، روانپزشکی، روان غدد، سایکوایمونولوژی و ژنتیک رفتاری می شود. روانشناسی زیستی رابطه بین فرآیندهای روانی و رفتاری و مکانیسم های فیزیولوژیکی زیربنایی را توصیف می کند. این تنها عملکردهای مغز نیست که حوزه روان‌شناسی است، بلکه تأثیر متقابل همه فعالیت‌های بدن با رفتار و شناخت است. اصطلاح روانشناسی زیستی اغلب به صورت مترادف استفاده می شود. در حالی که روانشناسی فیزیولوژیکی و علوم اعصاب رفتاری با تعامل رفتاری سیستم عصبی مرکزی سروکار دارند، روان‌شناسی زیستی هر دو عملکرد فیزیولوژیکی مرکزی و محیطی را در بر می‌گیرد. روان عصب شناسی کار قابل مقایسه ای را اعمال می کند از ضایعات طبیعی در انسان استفاده می کند. روان عصب‌شناسی کارکردهای روان‌شناختی اساسی مانند هیجان، انگیزه، حافظه، شناخت و زبان را بر مبنای روان زیست شناسی اختلال عملکرد روانی (اختلالات بالینی-روان‌شناختی) مطالعه می کند.

رویکرد شناختی

محققانی که شناخت را مطالعه می کنند به چگونگی پردازش، ذخیره و بازیابی اطلاعات توسط انسان علاقه مند هستند. آنها پردازش اطلاعات را در حل مسئله؛ استفاده از استدلال و منطق؛ تصمیم گیری؛ و زبان استفاده می کنند. درک و بکارگیری روشهای تحقیق مناسب، دانشمندان این حوزه ها را قادر میسازد تا مدلهایی از نحوه عملکرد حافظه، راههای بهبود حافظه، روشهای بهبود حل مسئله و هوش و تئوریهای اکتساب زبان را ایجاد کنند. در حالی که محققان روانشناسی زیستی مغز را مطالعه می کنند، دانشمندان شناختی ذهن را مطالعه می کنند.

روانشناسی شناختی بر چگونگی درک، ذخیره، دستکاری و تفسیر اطلاعات توسط افراد تمرکز دارد. مطالعه فرآیندهایی مانند ادراک، حافظه، تفکر و حل مسئله. بر خلاف رفتارگرایان، روانشناسان شناختی معتقدند که برای درک رفتار لازم است به فرآیندهای ذهنی درونی توجه شود. بیشتر روانشناسی شناختی از یک مدل پردازش اطلاعات استفاده می کند که به موجب آن اطلاعات دریافتی از طریق حواس توسط سیستم های مختلف مغز پردازش می شود. از آنجایی که رویکرد پردازش اطلاعات برای اولین بار برای توصیف روش پردازش اطلاعات توسط کامپیوترها استفاده شد، آنچه در مغز انسان می گذرد اغلب با استفاده از استعاره های محاسباتی مانند "رمزگذاری"، "پردازش" و "بازیابی" توضیح داده می شود.

رشد انسانی

روانشناسان در این زمینه تحقیقاتی را در مورد رشد فیزیکی، اجتماعی و شناختی انسان انجام می دهند. این ممکن است شامل تحقیق از دوره رشد قبل از تولد در طول عمر تا تحقیق در مورد افراد مسن باشد. به عنوان مثال، تحقیقات در مورد رشد انسانی منجر به درک بهتر رشد قبل از تولد و در نتیجه مراقبت های دوران بارداری بهتر، دانش رشد شناختی و محدودیت های شناختی در کودکان و آگاهی بیشتر از اثرات فشار همسالان بر نوجوانان شده است.

روانشناسی اجتماعی

روانشناسان اجتماعی به نحوه نگرش و تأثیر ما نسبت به یکدیگر علاقه مند هستند. تحقیقات در این زمینه رشته های روانشناسی و جامعه شناسی را ترکیب میکند، به این معنا که روانشناسان اجتماعی معمولاً علاقه مند هستند که عضویت در یک گروه چگونه بر فرد تأثیر میگذارد. برخی از شناخته شده ترین مطالعات در روانشناسی، کار روانشناسان اجتماعی را نشان میدهند. به عنوان مثال، آزمایش های کلاسیک میلگرام (1963، 1974) در مورد اطاعت از اقتدار و شبیه سازی کلاسیک زندان زیمباردو (1972) مطالعات روانشناسی اجتماعی هستند.

روان درمانی

روانشناسان همچنین تحقیقاتی را انجام می دهند که سعی در ارزیابی روان درمانی دارد. تحقیقات در مورد روان درمانی برای ارزیابی اینکه آیا یک درمان در کمک به افراد موثر است یا خیر طراحی شده است. ممکن است بیماران بدون درمان بهبود یافته باشند یا صرفاً به این دلیل که فکر می کردند درمان قرار است کمک کند، بهبود یافته اند؟ با توجه به استفاده گسترده از درمان های مختلف، برآوردی از اثربخشی آنها مهم است.

مجله اینترنتی روان تنظیم

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

 (فراشناخت، یادگیری خود تنظیم، و راهبردهای یادگیری-مطالعه)

مدیر مسئول: محمود دلیر عبدی نیا - روانشناس تربیتی با دیدگاه شناختی

استفاده از مطالب ارائه شده در این پایگاه، صرفا با ذکر منبع آزاد می باشد.