یادگیری را به عنوان فرآیند تغییرات نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه فرد تعریف می کنند. به عبارت دیگر یادگیری کسب و درونی سازی رفتار ها، اندیشه ها، احساسات، و نگرش ها است که منجر به تغییر نسبی بخشی از شخصیت و تمامیت آدمی می گردد. مطالعه در سطح وسیع عبارت است از بررسی، تجزیه و تحلیل، و تسلط یافتن به یک یا چند حیطه از حیطه های دانش بشری. به بیان دقیق تر مطالعه عبارت است از: آماده سازی برای یادگیری، حمایت از فرایندهای یادگیری، ارزیابی میزان و کیفیت یادگیری، اصلاح نقایص یادگیری، و اصلاح فرایند مطالعه. آماده سازی برای یادگیری پیش از یادگیری، حمایت از فرایندهای یادگیری حین یادگیری، ارزیابی میزان و کیفیت یادگیری، اصلاح نقایص یادگیری، و اصلاح فرایند مطالعه بعد از یادگیری صورت می گیرند. خواندن فرایندی است که از طریق آن اطلاعات موجود در منابع متنی و تصویری معنا یابی شده و زمینه را برای یادگیری مفاهیم، مهارت ها، و تجربه های بشری فراهم می کند.
راهبردهای یادگیری و مطالعه و راهبردهای خواندن ابزارهایی هستند که موجب بهینه شدن آگاهی و یادگیری آدمی می شوند. راهبردهای یادگیری شامل کلیه روش های ذهنی است که در موقعیتی خاص توسط فرد برای کسب دانش و توانایی به کار می رود. راهبردهای مطالعه ابزارهایی هستند که در فرایند مطالعه برای ایجاد و افزایش سهولت و کیفیت مطالعه و یادگیری بکار گرفته می شوند. راهبردهای یادگیری و مطالعه شامل افکار، رفتارها، نگرش ها، انگیزه ها و باورهای مرتبط با یادگیری موفق هستند و می توانند از طریق مداخلات آموزشی تقویت شوند. فراگیران، از طریق راهبردهای یادگیری، فعالانه در فرآیند یادگیری شرکت خواهند کرد، مطالب تازه آموخته شده را با اطلاعات قبلی خود پیوند خواهند داد و به طور مستمر بر روند یادگیری خود نظارت خواهند کرد. بسیاری از مطالعات ارتباط بین راهبردهای یادگیری و مطالعه را با عملکرد تحصیلی بررسی کرده اند. رابطه قوی بین مدیریت زمان و خودارزیابی با عملکرد تحصیلی یافت شده اند. آن دسته از دانشآموزانی که نمرات بالاتری نسبت به دانشآموزان ضعیف یا متوسط دارند، نمرات بیشتری در انگیزه و تمرکز کسب میکنند.
حوزههای اضطراب، تمرکز، انتخاب ایده اصلی و استراتژیهای آزمون پیشبینیکنندههای قابلتوجهی برای نمرات هستند. از آنجایی که عملکرد تحصیلی افراد زمینه ساز موفقیت و پیشرفت در هر مقطع تحصیلی است، ارتقای آن یکی از اهداف اصلی مراکز آموزشی است. افت تحصیلی نه تنها منجر به ایجاد مشکلات روانی و افزایش احتمال محرومیت از ادامه تحصیل می شود، بلکه می تواند مانع بهره برداری بهینه از اصول علمی برای تربیت نیروی کار و نیروی انسانی شود که منجر به نارضایتی اجتماعی می شود. مهارت در یادگیری و مهارت های مطالعه می تواند بسیاری از نارسایی های احتمالی در محیط های یادگیری را تعدیل یا کاهش دهد و یا حتی نقص در انگیزه تحصیلی و سلامت جسمی-روانی را که می تواند اثرات نامطلوبی بر عملکرد تحصیلی داشته باشد، کاهش دهد. علاوه بر این، مطالعات متعدد نشان داده است که فقدان مهارت در یادگیری و راهبردهای مطالعه می تواند به طور منفی کل مزایای یک محیط یادگیری خوب، قابلیت های فکری و سلامت جسمی-روانی شخصی را تحت الشعاع قرار دهد.
از سوی دیگر، نرخ بالای ترک تحصیل با ترک تحصیل، اخراج و توقف تحصیل، هر ساله با آسیب های زیادی در هزینه آموزش عالی در کشور ما و سایر نقاط جهان همراه است. یادگیری غیرموثر، علاوه بر زیان های اقتصادی، منجر به مشکلاتی مانند خوردگی، عزت نفس پایین، حقارت، افسردگی می شود و در نتیجه از رشد کامل استعدادها و توانایی های فردی جلوگیری می کند.
بر اساس مطالعات موجود، عملکرد تحصیلی متاثر از نوع و میزان راهبردهای یادگیری و مطالعه دانش آموزان و دانشجویان است. برای شناسایی و بهبود این شاخص ها، باید از استفاده دانش آموزان از این راهبردها و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی آگاه باشیم.
نقش مشاور مهارت های یادگیری چیست؟
روانشناسی تربیتی شناختی: کاربرد روانشناسی شناختی در آموزش و پرورش
عملکرد برتر: خلاقیت، نبوغ، هوش، تخصص
صفحه اختصاصی در علم نت
اگرچه مردم تمام زندگی خود را صرف یادگیری می کنند، اما اکثر آنها این کار را اشتباه انجام می دهند. راهبردهایی مانند بازخوانی و تمرین دادن مکرر یک مهارت برای متعهد کردن آن به حافظه، زمان زیادی را میطلبد و در نهایت جواب نمیدهد.
Make It Stick به شما راهبردهایی را می آموزد که به شما در دستیابی به دو هدف اصلی یادگیری کمک می کند: درک و یادآوری آنچه یاد می گیرید تا بتوانید از دانش خود در موقعیت های آینده استفاده کنید. در این خلاصه، بیاموزید که چگونه یک فراموشی کوچک به شما کمک می کند تا به یاد آورید، و چرا شما قضاوت خوبی در مورد اینکه چقدر می دانید نیستید.
یادگیری فرآیندی مادامالعمر برای ایجاد دانش، تجربیات و مهارتها و سپس ذخیره آنها در حافظه شما برای اعمال در مشکلاتی است که با آن مواجه میشوید. اما هر چقدر هم که طبیعی به نظر برسد، باید یاد بگیرید که چگونه یاد بگیرید.
اکثر مردم باورهای نادرستی در مورد یادگیری دارند که آنها را به استفاده از روش های مطالعه ناکارآمد، مانند بازخوانی و تمرین مکرر مهارت های مشابه سوق می دهد. این استراتژی های ناکارآمد و افسانه های یادگیری در سیستم آموزشی ما ریشه دوانده و توسط معلمان، مربیان، والدین و همسالان تداوم یافته است.
در مقابل، مؤثرترین راهبردهای یادگیری اغلب غیر شهودی هستند. به همین دلیل است که این کتاب به شما می آموزد که چگونه بر اساس داده هایی در مورد نحوه درک و حفظ اطلاعات مغزتان، یاد بگیرید و مطالعه کنید.
اصول و نسخه های کتاب از تعداد زیادی از مطالعات تحقیقاتی ناشی می شود. دو تن از نویسندگان، دانشمندان علوم شناختی، هنری رودیگر و مارک مک دانیل، با محققان دیگر در یک مطالعه 10 ساله در مورد چگونگی به کارگیری روانشناسی شناختی برای بهبود شیوه های یادگیری همکاری کردند و تعدادی از یافته های آنها در کتاب گنجانده شده است.
اگر می خواهید یادگیری خود را بهبود ببخشید، ابتدا باید اهداف خود را برای یادگیری و مطالعه مشخص کنید. این کتاب به شما کمک نمی کند که به سادگی دوره میان ترم را بگذرانید - به شما می آموزد که چگونه اطلاعات جدید را جذب کرده و بر آن مسلط شوید.
دو هدف اصلی یادگیری یک مهارت یا مفهوم جدید عبارتند از:
درک مطلب: شما می خواهید درک عمیقی از اصل اساسی به دست آورید تا درک کنید که چگونه در موقعیت های مختلف کاربرد دارد.
حفظ: شما باید اطلاعات را در زمانی که مشکل یا موقعیتی نیاز به آن دارد، به خاطر بسپارید، و زمانی که فرصتی برای توسعه آن با دانش پیشرفتهتر دارید.
بهبود درک از طریق ساختار ساختار
وقتی چیز جدیدی یاد می گیرید، به جای اینکه صرفاً اطلاعات کتاب درسی یا یادداشت های سخنرانی خود را به خاطر بسپارید، اگر قوانین را شناسایی کنید، درک معناداری بیشتری به دست خواهید آورد، که اصول زیربنایی هستند که هنگام استفاده از این دانش شما را راهنمایی می کنند. برای حل مشکلات دنیای واقعی برای استخراج اصول اصلی، باید بتوانید اطلاعات اضافی را از بین ببرید.
راهبردهای شناسایی قوانین عبارتند از:
1) بررسی چندین مثال در یک زمان - به جای یکی در یک زمان - به منظور مشاهده واضح تر موضوع مشترک و استخراج اصول اساسی.
به عنوان مثال، اگر میخواهید درباره پروانهها بیشتر بدانید، به جای اینکه گونهها را یکی یکی بررسی کنید، انواع گونههای پروانهها را به طور همزمان مطالعه کنید و شباهتها و تفاوتهای آنها را یادداشت کنید.
2) بررسی دو مشکل مختلف در یک زمان، به امید یافتن شباهت ها یا تفاوت هایی که قوانین را روشن می کند و به شما کمک می کند به راه حل هر مشکل برسید.
به عنوان مثال، هنگام حل دو مشکل نامرتبط، مانند 1) نحوه عبور گروه بزرگی از آتش نشانان از رودخانه بدون شکستن پل های شکننده آن و 2) نحوه درمان تومور بدون آسیب رساندن به بافت سالم اطراف آن، مشکلات را با هم مقایسه کنید. شباهت ها (حجم بالایی از چیزی برای رسیدن به هدف نیاز است، اما ارسال آن به یکباره باعث آسیب می شود) ممکن است به راه حل هایی منجر شود (هدایت نیروهای کوچکتر به هدف از طریق گذرگاه های مختلف - پل های متعدد یا زوایای مختلف تابش - به طور همزمان. زمان).
هنگامی که قوانین را شناختید، آن اصول را با دانش مرتبط قبلی مرتبط کنید. این فرآیند - که ساخت ساختار نامیده می شود - زمینه ایجاد می کند که درک شما را عمیق تر می کند.
ساختارها به شما کمک میکنند مدلهای ذهنی ایجاد کنید، که مفاهیم یا مهارتهای مرتبط را در یک مجموعه مهارتهای سیال گرد هم میآورد. به عنوان مثال، رانندگی با خودرو مستلزم دانش قوانین راهنمایی و رانندگی و همچنین مهارت های حرکتی برای فشار دادن پدال ترمز و چرخاندن چرخ با نیروی مناسب است.در ابتدا، به نظر می رسد که چندین مهارت را به طور همزمان انجام می دهید، اما تجربه همه آنها را در یک مدل ذهنی ادغام می کند که شما را قادر می سازد بدون اینکه آگاهانه در مورد هر عمل فردی فکر کنید، رانندگی کنید.
مدلهای ذهنی برای دستیابی به تسلط ضروری هستند - مانند رانندهای که به نظر میرسد وقتی ماشین دیگری به طور ناگهانی وارد خط او میشود یا بهطور ناگهانی درست در مقابل او ترمز میکند، فوراً واکنش نشان میدهد. هر چه مدل های ذهنی بیشتری داشته باشید، آمادگی بیشتری برای گذر از هر موقعیتی دارید. علاوه بر این، تمرین مدل های ذهنی خود در زمینه های مختلف، توانایی شما را برای به کارگیری آنها در موقعیت های مختلف بهبود می بخشد. برای مثال، اگر در رانندگی ماشین در شرایط مختلف جاده، آب و هوا و محیط مهارت دارید، بهتر میتوانید این مهارتها را در رانندگی اتوبوس یا RV به کار ببرید.
بهبود حفظ از طریق تمرین بازیابی
دانستن یک مهارت یک چیز است - اما به خاطر سپردن آن در زمانی که موقعیتی آن را ضروری می کند مهم است. و هر چه چیزی را بهتر به خاطر بسپارید، در مواقعی که به آن نیاز دارید، می توانید آن اطلاعات را با انعکاس بیشتری به خاطر بیاورید.
بسیاری از افراد سعی می کنند با بازخوانی اطلاعات را در حافظه خود بسوزانند، اما این رویکرد فقط اطلاعات را به خاطرات کوتاه مدت آنها متعهد می کند و در طولانی مدت باعث اتلاف وقت می شود. در عوض، موثرترین راه برای بهبود حفظ اطلاعات جدید از طریق تمرین بازیابی است، که هر تمرینی است که شما را ملزم به یادآوری آموخته های خود می کند. وقتی ارزیابی می کنید که چگونه به یک مشکل خاص برخورد کرده اید و چگونه می توانید دفعه بعد پیشرفت کنید، می توانید بازیابی را با آزمون های کلاس درس، فلش کارت ها، خودآزمایی و تفکر تمرین کنید.
برای به حداکثر رساندن مزایای عمل بازیابی، سه اصل را دنبال کنید:
1) بازیابی دشوارتر منجر به نگهداری بهتر می شود. هرچه مغز شما برای بازیابی اطلاعات سختتر کار کند، آنها را محکمتر در حافظه شما تثبیت میکند.
یکی از راههای ایجاد این «مشکل مطلوب» استفاده از تولید است که به شما نیاز دارد تا پاسخ را از حافظه تولید کنید (به عنوان مثال، استفاده از فلش کارت یا سؤالات کوتاه پاسخ به جای سؤالات چند گزینهای).
.............................
یادگیری فرآیندی مادامالعمر برای ایجاد دانش، تجربیات و مهارتها و سپس ذخیره آنها در حافظه شما برای اعمال در مشکلاتی است که با آن مواجه میشوید. اما هر چقدر هم که طبیعی به نظر برسد، باید یاد بگیرید که چگونه یاد بگیرید.
اکثر مردم باورهای نادرستی در مورد یادگیری دارند که دانش آموزان را به مطالعه بی اثر و معلمان را به آموزش بی اثر سوق می دهد. این روش ها عبارتند از:
چندین بار خواندن یک متن
حفاری همان مهارت بارها و بارها
ارائه اطلاعات به روشی قابل هضم
طراحی دروس متناسب با سبک یادگیری دانش آموزان
.............................
همه چیز در دنیای پیرامون ما بسیار جالب و شگفت انگیز به نظر می رسد. وقتی فقط به طبیعت و جذابیت های موجود در اطرافمان نگاه می کنیم این فکر به ذهنمان خطور می کند که چقدر همه چیز خارق العاده و جذاب است. حالا تصور کنید که مطالعه درباره دنیای اطرافمان تا چه حد می تواند جالب باشد. این کار به ما کمک می کند تا درک روشن تر و واضح تری از مفاهیمی که دور و برمان می بینیم داشته باشیم.
چرا مطالعه می کنیم؟
مطالعه کردن به عنوان ابزار و وسیله ای برای کسب آگاهی و علم محسوب می شود. احتمالا این سوال که “چرا باید مطالعه کنیم؟” بارها و بارها در ذهن شما هم ایجاد شده است. خیلی از ما هم احساس می کنیم که مطالعه کردن یا درس خواندن خسته کننده ترین کار دنیاست و آرزو می کنیم که ایکاش اصلا چنین چیزی اختراع نمی شد! حتما شما هم حداقل یکبار به این موضوع فکر کرده اید مگر نه؟ ولی باید بدانید که مطالعه کردن کار بسیار ضروری و مهمی به حساب می آید چون به ما در کسب دانش و آگاهی کمک می کند و این آگاهی و دانش برای بقای ما بسیار ضروری است.
مطالعه کردن باعث بهبود جامعه می شود
مطالعه کردن ما را نسبت به مسائل مختلف آگاه می کند. این کار باعث افزایش خلاقیت و قدرت تفکر ما می شود و ما را متفکر می سازد. داشتن چنین ویژگی هایی به ما کمک می کند تا در تصمیم گیری هایمان بهتر عمل کنیم و همین مساله گامی در جهت بهبود جامعه است. مطالعه کردن و درس خواندن به دانش آموزان کمک می کند تا با افزایش مهارت هایشان شانس خودشان را برای کسب مشاغل بهتر افزایش بدهند. این کار به آنها در ساختن آینده ای روشن تر و بهتر کمک می کند. ظهور فناوری نیز نتیجه آموزش و درس خواندن است و الان جزو ضرورت های زندگی همه ما محسوب می شود. فناوری و تکنولوژی توانسته سبک زندگی مردم را تا حد زیادی بهبود ببخشد. علاوه بر این، مطالعه کردن باعث القای ارزش های اخلاقی در ما می شود و ما را متمدن تر می سازد. افراد تحصیل کرده ای که اخلاق و منش خوبی دارند به بهبود وضعیت جامعه شان کمک می کنند.
مطالعه برای رفع حس کنجکاوی ما مهم است
همه ما متوجه این موضوع شده ایم که بچه های کوچک همیشه کلی سوال دارند و کنجکاوند که سر از خیلی چیزها در بیاورند. آنها مرتب سوال می پرسند و برای رفع کنجکاوی شان دنبال جواب این سوالات هستند. در واقع این اتفاق طبیعت همه ما انسانهاست. همه ما دوست داریم نسبت به مسائل اطرافمان آگاهی داشته باشیم و از چیزهایی که پیرامونمان اتفاق می افتند با خبر باشیم. این آگاهی از همه چیز را می توان با مطالعه کردن به دست آورد. مطالعه کتابهای مختلف با موضوعات مختلف به ما در درک و فهمیدن مطالب گوناگون اطرافمان کمک می کند. تصور کنید اگر اسم سبزیجات و میوه های مختلف را جایی یاد نگرفته بودیم یا درباره شان مطالعه نکرده بودیم چطور می توانستیم آنها را از هم تشخیص بدهیم؟ پس می بینید که مطالعه کردن فرایند بسیار مهمی در زندگی همه ماست. ایجاد عادت مطالعه کردن و درس خواندن در دانش آموزان بسیار مهم است، چون به آنها در ساخت آینده ای روشن و پربار کمک می کند.
منظور از مطالعه کردن چیست؟
وقتی پای مطالعه کردن و درس خواندن وسط می آید چهره خیلی از ما در هم می رود. این کار برای خیلی ها خسته کننده ترین کار دنیاست، ولی با این حال باز هم به آن ادامه می دهیم چون اگر درس نخوانیم والدین و معلم هایمان ما را سرزنش می کنند. درس خواندن و مطالعه کردن به ما کمک می کند تا در زمینه های مختلف زندگی بدرخشیم و واقعا هیچ چیز نمی تواند جایگزین اهمیت مطالعه در زندگی ما شود. اما حالا این سوال پیش می آید که منظور ما از مطالعه کردن چیست؟ ما به مطالعه به عنوان یک فرایند یادگیری نگاه می کنیم. درس خواندن و مطالعه کردن دوره ایست که به کسب دانش از طریق خواندن کتاب های مختلف اختصاص داده می شود. این مهارت با خواندن، نوشتن ، حفظ و تمرین تکمیل می شود. ما از بدو تولد و همزمان با بزرگتر شدنمان هر روز کارهای متفاوت و مختلفی انجام می دهیم. اینطور نیست که توانایی انجام کارهای مختلف به صورت ارثی به ما برسد، بلکه ما همه چیز را با تمرین کردن یاد می گیریم. همین اصل درباره مطالعه کردن هم صدق می کند. ما باید به طور مرتب درباره چیزهای مختلف مطالعه کنیم تا بتوانیم آنها را وارد عمل کنیم و حقایق را به خاطر بسپاریم. مطالعه کردن به ما کمک می کند تا هدف زندگی را درک کنیم و رضایت و شادی زیادی از زندگی را برای ما به ارمغان می آورد.
مطالعه کردن یک فرایند مستمر است
مطالعه یک فرایند متمرکز و مستمر است و دانش آموزان و دانشجویان باید روش های موثر مطالعه کردن و درس خواندن را یاد بگیرند. وقتی درسی در کلاس تدریس می شود، نمی توان مطالب گفته شده در طول ترم را فقط با یکی دو روز مطالعه کردن برای امتحان آماده کرد. دانش آموزان و دانشجویان حتما باید به طور منظم مطالب و موضوعاتی که در کلاس درس گفته می شوند را مطالعه کنند. توجه و تمرکز در کلاس به ما کمک می کند تا اکثر مطالب را در همان لحظه یاد بگیریم. هر نوع تردید یا سوال باید در همان لحظه که به ذهنمان می آیند برطرف شوند. تکالیف و کارهای درسی هم باید به موقع انجام شوند. این شیوه برنامه ریزی برای مطالعه ذهن ما را هشیارتر می کند و باعث می شود برای امتحانات آماده شویم. پس باید هر روز درس بخوانیم و مطالعه کنیم، چون مطالعه کردن یک فرایند مستمر و منظم است.
اهمیت مطالعه کردن و درس خواندن
مطالعه کردن و درس خواندن چیزیست که به تلاش و صداقت زیادی نیاز دارد. مطالعه کردن مزایای بی شماری دارد که ما در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
به ما توانایی خواندن و نوشتن می دهد: مطالعه کردن و درس خواندن باعث می شود خواندن و نوشتن یاد بگیریم. این مهارت ها چیزی هستند که هر کودکی برای پیشرفت در تحصیلاتش آنها را یاد بگیرد. خواندن و نوشتن به ما کمک می کند کتابهای مختلفی بنویسیم و بخوانیم.
به درک ما از هدف و دستیابی به آن کمک می کند: همه ما در زندگی مان اهداف مختلفی داریم. مطالعه ابزاری است که به ما در یادگیری و تحقق هدف کمک می کند.
مهارت های را ما افزایش می دهد: توسعه مهارتها مهمترین جنبه مطالعه کردن است.
به کسب نمرات خوب در امتحانات کمک می کند: کسب نمره خوب در امتحان مستلزم داشتن آگاهی کافی و خوب درباره آن موضوع است. دانش خوب در مورد هر موضوعی هم به اختصاص دادن زمان کافی برای مطالعه درباره آن موضوع نیاز دارد. اگر خوب درس نخوانیم و مطالعه کافی نداشته باشیم هیچ وقت نمره خوبی نخواهیم گرفت.
ما را به یک دانش آموز خوب تبدیل می کند: مطالعه منظم باعث افزایش ارزش های اخلاقی در ما می شود. اگر بخواهیم دانش آموز خوبی باشیم باید برخی ویژگی ها را در خودمان پرورش بدهیم. این کار فقط با مطالعه و درس خواندن منظم و پیروی از دستورات و راهنمایی های بزرگترها امکان پذیر است.
به ما در شناخت جهان پیرامون کمک می کند: مطالعه نام دیگر مشاهده و تحلیل است. ما مطالب مختلف را در کتابهای مختلف مطالعه می کنیم. این دانش و آگاهی به ما کمک می کند تا اتفاقات مختلف اطراف خودمان را به هم مرتبط و آنها را درک کنیم. این اتفاق در درک جهان پیرامونمان به شیوه خودمان کمک می کند.
آگاهی ما را درباره موضوعات مختلف افزایش می دهد: ما در مدرسه و دانشگاه درس های مختلفی می خوانیم و همین مساله باعث افزایش آگاهی مان درباره موضوعات مختلف می شود.
اعتماد به نفس ما را بالا می برد: وقتی ما درباره چیزی اطلاعی نداریم یا دانش کمی درباره مطلبی داریم اعتماد به نفسمان پایین می آید و نمی توانیم به خوبی درباره آن مطلب حرف بزنیم. دانش مناسب درباره موضوعات مختلف به ما اعتماد و اطمینان می دهد و این اتفاق با مطالعه کردن می افتد. هر چه بیشتر مطالعه کنیم، دانش بیشتری در زندگی کسب می کنیم.
چرا باید درس بخوانیم و مطالعه کنیم؟
رایج ترین جوابی که می توان به این سوال داد این است که ما برای تحقق رویاهای پدر و مادرهایمان و شاد شدن آنها درس می خوانیم. ولی مهمترین چیز این است که ما برای خودمان درس می خوانیم و مطالعه می کنیم. همه ما در زندگی آرزوهایی داریم که دلمان می خواهد به آنها برسیم. دوست داریم شغل مناسبی پیدا کنیم و بتوانیم با درآمد خودمان چیزهای مختلفی بخریم. به هر حال هر کسی رویاهای منحصر به فرد و خاص خودش را دارد. درس خواندن و مطالعه کردن به بهبود زندگی و ساختن آینده ما کمک می کند. ما درس می خوانیم تا به همه آرزوهایی که در زندگی داریم برسیم. علاوه بر این درس خواندن به ما کمک می کند تا شهروند خوب و مسئولی برای جامعه خودمان باشیم. انسان از دوران کودکی سرشار از حس کنجکاوی برای دانستن چیزهای مختلف است. مطالعه راهیست که به ما کمک می کند درباره موضوعات مختلف آگاهی کسب کنیم و کتابها مهمترین ابزار برای تسهیل روند مطالعه هستند. فرض کنید مقداری شکلات جلوی شما گذاشته می شود. اولین اتفاقی که می افتد این است که شروع به شمارش شکلات ها می کنید؛ اما اگر شمردن بلد نباشید چه؟ غم انگیز نیست؟ مطالعه کردن و درس خواندن ما را به اهدافمان نزدیک تر می کند و موانع را از جلوی راهمان برمی دارد. مطالعه نه تنها باعث می شود درباره چیزهای مختلف جهان بدانیم، بلکه به بهتر و با ارزش تر شدن زندگی مان هم کمک می کند.
مشخصه یک دانش آموز و دانشجوی موفق، تسلط در دانستن نه تنها مطالب مورد مطالعه، بلکه چگونگی مطالعه آن مطالب است. دانش آموز و دانشجوی موفق، تصمیم گیرنده ای متمایز است، متخصصی که مجموعه ای از راهبردهای یادگیری دقیق، یکپارچه و شفاف، نتیجه تمرین و تلاش زیاد را پرورش داده است. نتیجه استفاده مؤثر از راهبردهای یادگیری، درک عمیق و نه سطحی از آنچه خوانده میشود، درک کاملتر هم از متن و هم محتوای رشته، و توانایی ایجاد ارتباطات انتقادی هم در متن و هم در خارج از متن است.
بنابراین، چه چیزی موثر است؟ چه چیزی را می توانیم از تحقیق در مورد مطالعه استراتژیک و پرورش شیوه های خوب مطالعه بیاموزیم؟ چگونه مربیان می توانند محیط آموزشی را که در آن دانش آموزان از مطالعه استراتژیک استفاده می کنند، ارتقا دهند؟ به همین ترتیب، خوانندگان توسعهیافته چگونه میتوانند از شیوههای مطالعه استراتژیک و موفق استفاده کنند؟
استراتژی ها دارای اجزای شناختی، فراشناختی و عاطفی هستند. تأثیرگذار بر موفقیت، انگیزش، باورها و استفاده از راهبردهای مولد دانش آموز است. به عبارت دیگر، انتخاب و استفاده از راهبردهای مطالعه به شدت به دانستههای دانشآموز، علاقه و تمایل دانشآموز به استفاده از آنها و این باور که تلاش برای استفاده از استراتژیها تفاوت ایجاد میکند، بستگی دارد. یک استراتژی را به عنوان دانش "چگونه" با شش ویژگی اساسی توصیف می ;کنند. استراتژی ها رویه ای، هدفمند، تلاشگر، اراده ای، ضروری و تسهیل کننده هستند. راهبردها ممکن است به شکل رویهها یا دستورالعملهایی باشند که خواننده را ملزم به تلاش هدفمند میکند. استراتژی ها از مهارت ها متمایز هستند که آنها را به عنوان عادات تحصیلی ضروری تعریف می کنند که به روش های معمول و خودکار تبدیل شده اند. استراتژی ها را از مهارت ها متمایز می کنند، زیرا استراتژی ها به طور کلی شایستگی های تحصیلی را توصیف می کنند در حالی که مهارت ها مستقیماً یادگیری و درک را ایجاد می کنند.
راهبردهای یادگیری بر اساس مواد آموزشی هشت نوع است. شش مورد اول این راهبردها با توجه به نوع مواد آموزشی انتخاب می شود و کاربرد دو نوع آخر برای انواع مواد آموزشی عمومیت دارد. مواد آموزشی از این نظر دارای دو نوع ساده و پیچیده است. مواد آموزشی ساده مانند حقایق، اسامی خاص، تاریخ وقایع مهم و غیره است و مواد آموزشی پیچیده شامل مفاهیم، قوانین و اصول یا ترکیبی از هر سه نوع موضوع است. بکار گیری مجموعه راهبردهای هشتگانه در آموزش بسیار مفید است و باید با توجه به آنها به طرح و اجرای برنامه آموزشی پرداخت. راهبردهای یادگیری به شرح زیر است:
1- راهبردهای تکرار و تمرین پایه
روش معمول برای به خاطر سپردن فهرست نام انواع اشیا، پدیده ها و غیره روش تکرار و تمرین است. منظور از تکرار و تمرین نام بردن یا به یاد آوردن مواردی است که حین یادگیری به فراگیر عرضه می شود. هدف از این کار از نظر فراگردهای فکری احتمالاً انتخاب و کسب واحدهای اطلاعاتی برای انتقال به حافظه ی فعال است. میزان استفاده از این راهبرد با افزایش سن فراگیر بیشتر می شود.
2- راهبردهای تکرار و تمرین پیچیده
وقتی متنی، مانند یک درس از کتاب علوم موضوع یادگیری باشد، فراگیر از روش تکرار با صدای بلند، نسخه برداری، یادداشت برداری و خط کشی زیر نکات مهم استفاده می کند. عمل تکرار و تمرین در هریک از این روشها شامل گفتن، نوشتن، یا اشاره به قسمتهای مهم متن حین یادگیری است. هدفهای عمده شناختی این راهبرد مانند راهبرد قبل است که همان انتخاب اطلاعات برای کمک به فراگیر جهت توجه بیشتر به نکات مهم متن و حصول اطمینان از انتقال مواد به حافظه فعال برای انجام دادن عملیات بعد است.
3- راهبردهای شرح و بسط پایه
مواد آموزشی مانند لغات زبان خارجه، فهرست ترتیبی مثل یادگیری الفبا و یادآوری آزاد فهرست اسامی با استفاده از راهبردهای شرح و بسط پایه به صورت آسانتری یادگیری می شوند. این راهبردها شامل ایجاد تصویر ذهنی یا ایجاد جمله ای است که دو یا چند مورد را به هم مربوط می سازد . از هدفهای اصلی این راهبردها اتصال و ایجا د ارتباطات داخلی بین لغات جفت به کار می رود.
4- راهبردهای شرح و بسط پیچیده
مواد آموزشی موضوع این راهبردها متنهای مختلف در زمینه های گوناگون است. این راهبردها شامل نقل بیان یا باز نویسی متن با استفاده از کلمه ها و جمله های فراگیر، خلاصه نویسی، ارائه تمثیل، شرح ارتباط معلومات جدید با معلومات قبلی فراگیر و پاسخگویی به سوالات است. هدف این روشها ترکیب اطلاعات ارائه شده جدید با دانشهای قبلی است.
5- راهبردهای سازماندهی پایه
یادآوری فهرستی از موارد از راه مرتب کردن یا سازمان دادن آنها در یک چارچوب بزرگتر بر حسب گروههای موجود در یک طبقه بندی آسانتر می شود. طبقه بند ی می تواند بر حسب تلفظ لغات، معنای آنها و ترتیب ارائه انجام شود.
6- راهبردهای سازماندهی پیچیده
کتابهای درسی یکی از عمده ترین شکلهای ارائه آموزش در تمام سطوح تحصیلی است.از جمله روشهای یادگیری و یاد آوری محتوای کتابهای درسی، تعیین نکات اصلی و برقرار کردن ارتباط بین این نکات است. از انواع روشهای سازماندهی تهیه سرفصل مطالب و روش شبکه است که در آن فراگیر ارتباطات داخلی اصلی بین مطالب یا متن را تعیین می کند.
7- راهبردهای نظارت بر درک مطلب
راهبردهای شناختی بیشتر به منظور نظارت بر درک مطلب استفاده می شود. این عمل شامل تعیین هدفهای یادگیری برای هر واحد یا فعالیت آموزشی، برآورد میزان دستیابی به هدفها و در صورت لزوم تغییر راهبردها برای رسیدن به آن هدفهاست. از جمله روشهای راهبردهای نظارت بر درک مطلب شامل الگو قرار دادن نحوه آموزش معلم، تکرار و تمرین به وسیله فراگیر است.
8- راهبردهای عاطفی و انگیزشی
این راهبردها شامل روشهایی می شود که فراگیر به منظور تمرکز توجه، حفظ تمرکز حواس، کنترل هیجان، ایجاد و حفظ انگیزه و استفاده از وقت به صورت کارا به کار می برد.
خیلی از اوقات، دانشآموزان یک کتاب درسی را از فصل اول تا آخرین فصل میخوانند یا به روخوانی یک فصل بسنده می کنند. مایه تاسف است زیرا یک کتاب درسی نیاز به مطالعه دارد، نه فقط خواندن. در مورد آن فکر کنید: معمولاً بعد از خواندن یک فصل کامل کتاب درسی چقدر به یاد می آورید؟ چقدر از مطالب را یادگرفته اید؟ اگر پاسخ به سادگی «کافی نیست» باشد، ممکن است به این دلیل باشد که خواندن یک فصل واقعاً با مطالعه آن یکسان نیست. حتی اگر دانش آموز ممتازی باشید، می توانید مهارت های مطالعه خود را بهبود بخشید. دانش آموزانی که نمرات خوبی می گیرند تمایل به کار هوشمندتر دارند، نه فقط طولانی تر یا سخت تر.
یادگیری کسب و درونی سازی رفتار ها، اندیشه ها، احساسات، و نگرش ها است که منجر به تغییر نسبی بخشی از شخصیت و تمامیت آدمی می گردد. مطالعه در سطح وسیع عبارت است از بررسی، تجزیه و تحلیل، و تسلط یافتن به یک یا چند حیطه از حیطه های دانش بشری. به بیان دقیق تر مطالعه عبارت است از: آماده سازی برای یادگیری، حمایت از فرایندهای یادگیری، ارزیابی میزان و کیفیت یادگیری، اصلاح نقایص یادگیری، و اصلاح فرایند مطالعه. آماده سازی برای یادگیری پیش از یادگیری، حمایت از فرایندهای یادگیری حین یادگیری، ارزیابی میزان و کیفیت یادگیری، اصلاح نقایص یادگیری، و اصلاح فرایند مطالعه بعد از یادگیری صورت می گیرند. خواندن فرایندی است که از طریق آن اطلاعات موجود در منابع متنی و تصویری معنا یابی شده و زمینه را برای یادگیری مفاهیم، مهارت ها، و تجربه های بشری فراهم می کند. راهبردهای یادگیری و مطالعه و راهبردهای خواندن ابزارهایی هستند که موجب بهینه شدن آگاهی و یادگیری آدمی می شوند. روشها و راهبردهای مطالعه ابزارهایی هستند که در فرایند مطالعه برای ایجاد و افزایش سهولت و کیفیت مطالعه بکار گرفته می شوند.
روشهای مطالعه
روشهای مطالعه یا مهارتهای مطالعه مجموعهای از مهارتهایی هستند که در راستای آموختن و فراگرفتن بهکار گرفته میشوند. این روشها بسته به هدف یادگیری با یکدیگر متفاوت بوده و برای موفقیت در مدرسه و کسب نمرات عالی ضروری و حیاتی هستند. در تمام مراحل زندگی فرد میتوانند مفید باشند. رسپیشس رومبزیا در کتاب خود به نام «آشنایی با روشهای یادگیری و مهارتهای مؤثر یادگیری» در سال ۲۰۱۳ اظهار میکند که، بسیاری از دانش آموزان به دلیل اینکه فاقد مهارتهای مطالعه یا روشهای آزمون هستند، در امتحانات خود مردود میشوند.
مهارتهای مطالعه عبارتند از مجموعهای از مهارتهای مطالعه که در سازماندهی و به دست آوردن اطلاعات جدید، حفظ اطلاعات، یا برپایی آزمون نقش دارند. این روشها عبارتند از یادیارها و نکته برداری که در به خاطر سپردن لیستی از اطلاعات، خواندن مؤثر و تمرکز کردن کمک میکنند.
درحالی که مهارتهای مطالعه اغلب به عهدهٔ خود دانش آموزان و پشتیبانهای آنها گذاشته میشوند، این مهارتها، اخیراً بهطور فزایندهای در دبیرستان و دانشگاه تدریس میگردند. کتابها و وب سایتهای بسیاری در این مورد، موجود میباشند، آثاری در مورد روشهای خاص، مثل کتابهای نقشه ذهنی تونی بوزان که راهنماییهای کلی در مورد مطالعه موفق ارائه میدهد تا راهنماییهای کلی مطالعه موفق مثل آثار استلا کوترل و آشنایی با روشهای یادگیری و مهارتهای مؤثر یادگیری نوشته رسپیشس رومبزیا.
در سطح وسیع تر، هر مهارتی که توانایی فرد را در مطالعه و قبولی در امتحانات افزایش میدهد میتواند مهارت مطالعه نامیده شود، این موارد میتوانند شامل مدیریت زمان و روشهای انگیزشی باشند.
مهارتهای مطالعه روشهای جداگانهای هستند که معمولاً در زمان کوتاه و در تمام یا بیشتر زمینههای مطالعه میتوانند آموخته شوند؛ بنابراین باید آنها را از روشهای خاصی که به یک زمینه خاص از مطالعه مربوط هستند، مثل موسیقی یا تکنولوژی، و تواناییهای ذاتی دانش آموزان، مثل جنبههای هوشی یا سبکهای یادگیری، تمیز داد.
پیشینه تاریخی
اصطلاح مهارتهای مطالعه بهطور کلی برای روشهای یادگیری، مهارتهای مطالعه برای دورهای خاص، استفاده میشود. بسیاری از کارهای نظری از جمله تعداد زیادی از کتابها و وب سایتهای محبوب، در این زمینه وجود دارند. کتابچههای راهنمای جیبی برای دانش آموزان از سال ۱۹۴۰ منتشر شدهاند.
در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، مدرسان دانشگاه در رشتههای روانشناسی و آموزش و پرورش برای نوشتن کتابچههای راهنما، روی دانش آموزان خود، پژوهش، تحقیقات نظری و آزمایش انجام میدادند. ماروین کوهن در سال ۱۹۷۹، بر اساس تجربههای شخصی خود به عنوان محقق و رئیس دانشگاه کلینیک خواندن که نوجوانان و بزرگسالان جوان را سرپرستی میکرد، توصیههایی را برای والدین، در کتاب خود به نام کمک به دانش آموزان نوجوان شما، آوردهاست. در ۱۹۸۶، زمانی کتاب راهنماییهای اساسی گرفتن آزمون برای کودکان دکتر گری گروبر برای اولین بار منتشر شد که نویسنده ۲۲ کتاب در مورد گرفتن آزمونهای استاندارد نوشته بود. این کتابها در دو جلد، یکی برای سطحهای بالاتر از ابتدایی و دیگری برای دوره متوسطه، راهنماییها و روشهایی برای گرفتن آزمون و تکالیف مدرسه داشتند.
روشها
از برکردن
از برکردن یا حفظ کردن، فرایند به خاطر سپردن یک مطلب است. مهمترین روش از برکردن، بهیادسپاری و تمرین است. از برکردن یک فرایند ذهنی عمدی برای در حافظه نگاه داشتنِ مواردی است که در آینده به آنها رجوع میشود، مثل آزمایشها، اسامی، قرار ملاقاتها، آدرسها، شماره تلفن، لیست وسایل، داستانها، شعرها، عکسها، نقشهها، نمودارها، قانونها، موسیقی یا دیگر جلوههای بصری، شنوایی یا اطلاعات عملی. حفظ کردن همچنین میتواند ذخیره اطلاعات خاص، در داخل کارتهای حافظه باشد. یکی از اساسیترین روشهای یادگیری هر اطلاعاتی تکرار طوطیوار آن میباشد. بهطور کلی این روش شامل خواندن همه مطلب یا کتاب و دوباره نوشتن نکات است.
تواناییهای ارتباطی
یکی از نقصهای یادگیری طوطیوار سبک گوش دادن یا خواندن غیرفعال است. بعضی از دانشمندان مثل جان دیویی معتقدند که روشِ از برکردن، برای دانشآموزان درست نیست و آنها نیازمندِ اندیشه انتقادی– پرسش و سنجیدن مدارک در زمان مطالعه هستند. این روش میتواند در طول کنفرانسها یا زمان خواندن کتاب انجام شود. شنیدن و خواندن اساس این روشها هستند. مهمترین روش با بنیان تواناییهای ارتباطی روش پی کیو آر اس تی است که شامل پنج مرحله میباشد.
پیشخوانش : دانش آموز یک نظر اجمالی به موضوع و سرفصلهای اصلی یا نکات مهم درسی میاندازد.
پرسش : دانش آموز سوالاتی را مانند سوالاتی که باید در امتحان پاسخ بدهد تنظیم میکند.
خواندن : دانش آموز مطالب مرتبط را با تمرکز روی اطلاعات مربوط به سوالات مورد قبلی، مطالعه میکند.
خلاصه نویسی : دانش آموز موضوعات و برداشتهای خود را در مورد موضوع، خلاصهنویسی میکند. این موارد شامل نکته برداری، نمودار عنکبوتی، نمودار گردشی، نمودار علامتی، یادیاری یا حتی ضبط صدا میباشد.
آزمون: دانش آموز به سوالات پیشنویس قبلی پاسخ میدهد و از اضافه کردن هر سؤالی که متضاد با موضوع است یا موضوع را عوض میکند اجتناب میکند.
مطالعات مختلفی از دانشگاههای سراسر کشور در مورد ارتباطات کمککننده برای بهبود عادتهای مطالعه انجام شدهاست. یکی از این مطالعات نشان میدهد که بهطور متوسط امتیاز کسانی که مطالب را در کلاس یادمیگیرند ۷۳٪ افزایش مییابد.
کلید واژگان و اطلاعات
فلش کارتها، نشانههای بصری روی کارتها میباشند. این کارتها استفادههای متعدد در آموزش و یادگیری دارند و میتوانند بازبینی شوند. دانش آموزان اغلب فلش کارتها یا جزئیات کارتهای شاخص را خودشان درست میکنند- کارتهای طراحی شده برای نوشتن اغلب در سایز A5 بوده و خلاصه کوتاهی روی آنها نوشته میشود. مزیتهای جداگانه بودن کارتها اینست که دانش آموزان میتوانند آنها را دوباره تنظیم کنند، یک کارت را برای چند بار خواندن انتخاب کرده یا برای آزمایش خود انتخاب تصادفی داشته باشند.
اشاره و راهنمایی
روشهای خلاصهنویسی بستگی زیادی به موضوع دارد اما بیشتر شامل مقدار زیادی از اطلاعات از یک بخش یا کتاب به صورت نکات کوتاه است. اغلب این یادداشتها، اطلاعات متراکم فشرده شده در نکات کلیدی هستند.
خلاصههای سازمان یافته: از جمله سلسله مراتبی که کلمات کلیدی، تعریفها و ارتباطات را نشان میدهند، معمولاً به صورت ساختار درختی میباشند.
نمودارهای عنکبوتی: استفاده از نمودارهای عنکبوتی یا نقشه ذهنی میتواند روش بسیار مؤثری در اتصال مفاهیم با یکدیگر باشد. آنها میتوانند در مقالات طرحریزی شده و پاسخهای طولانی در امتحانات مفید باشند. این ابزارها میتوانند خلاصهای بصری از موضوع را با حفظ ساختار منطقی آن و خطهایی که قسمتهای مختلف را بهم متصل کردهاست، ارائه دهند.
تصویرسازی ذهنی
بعضی از دانش آموزان تصور میکنند که سبک یادگیری تصویری دارند و تا حد زیادی میتوانند اطلاعات را از مطالعات خود که اغلب کاملاً شفاهی هستند، بدست بیاورند و با استفاده از تکنیکهای بصری به رمز دهی و حفظ آنها در ذهن خود کمک کنند.
برخی از روشهای استفاده از حافظه بصری، روش جایگاهی میباشد، یک سیستم از تجسم اطلاعات کلیدی، در مکانهای فیزیکی واقعی، به عنوان مثال وسایل اطراف اتاق.
نمودارها اغلب دست کم گرفته میشوند. آنها میتوانند برای جمعآوری تمام اطلاعات در کنار هم و سازمان دهی دوباره تمرینهای ارائه شده مورد استفاده قرار بگیرند. آنها همچنین میتوانند به یادآوری اطلاعات آموخته شده کمک کنند، بخصوص اگر دانش آموز نمودارها را در زمان مطالعه کشیده باشد. عکسها نیز میتوانند به فلش کارتها که ابزار بسیار مؤثری برای بازبینی و بازخوانی موارد نوشته شده در آخرین لحظات هستند، منتقل شوند.
سرنامها و یادیارها
یادیارها روشی برای سازمان دهی و حفظ اطلاعات میباشند. معمولاً از یک عبارت ساده به عنوان محرک برای یک لیست طولانی از اطلاعات استفاده میشود.
آزمون دادن
روش سیاه-قرمز-سبز (ایجاد شده توسط صندوق ادبی سلطنتی) به دانش آموز کمک میکند تا از تمام جنبههای مطرح شده در آزمون و مقاله اطمینان پیدا کند. دانش آموز قسمتهای مشخص شده در سؤال را با سه رنگ مختلف (یا معادل آنها) خط میکشد. علامت سیاه، «دستورالعمل مشکل» به عنوان مثال، مواردی که حتماً باید انجام شوند؛ بخشنامه یا دستورالعمل مستقیم. علامت قرمز یک نقطه عطف یا موارد خواسته شدهای که معمولاً باید با یک تعریف، اصطلاح، تئوری و غیره بیان شوند. علامت سبز، نکته ظریفی که نباید نادیده گرفته شود، یا «چراغ سبز» که یک راهنمایی برای ادامه پاسخ یا نکته ایست که در پاسخ باید تأکید شود. یکی دیگر از روشهای محبوب در مطالعه پی.ای.ای. (P.E.E) میباشد؛ نکته (point)، شواهد (evidence) و توضیحات (explain)، دلیل داشتن، این روش به دانش آموز کمک میکند تا سؤال آزمون را چند قسمت کرده و امتیاز خود را بالا ببرد. بسیاری از مدارس تمرین روش P.E.E را قبل از امتحانات در دستور کار دارند.
مدیریت زمان و شیوه زندگی
بهبود اثربخشی مطالعه میتواند از طریق تغییرات هر چیز غیر مرتبط با موارد مطالعه بدست آید، مثل مدیریت زمان، تقویت انگیزه و اجتناب از فردا فکنی و بهبود وضعیت خواب و خوراک.
مدیریت زمان در جلسات مطالعه به دست یابی فعالیتهای با بیشترین بهره و ایجاد تمرکز عالی کمک میکند. سیستم چراغ راهنمایی یک روش ساده برای تشخیص اهمیت اطلاعات، هایلایت کردن یا خط کشیدن زیر اطلاعات با رنگهای مختلف است:
سبز: موضوعاتی که اول باید مطالعه شوند؛ مهم و ساده
زرد: موضوعاتی که در مرحله بعد باید مطالعه شوند؛ مهم اما وقت گیر
قرمز: موضوعات با اولویت کمتر؛ پیچیده و غیر مهم
این موارد به دانش آموزان یادآوری میکنند که شروع با کدام موارد بیشترین مزیت را دارد و رنگ قرمز در صورتی که زمان اجازه بدهد مطالعه شود. مفهوم این مورد بسیار مشابه تحلیل ABC (تحلیل موجودی کالا) میباشد که معمولاً توسط کارگران برای اولویت بندی استفاده میشود. همچنین از بعضی وب سایتها میتوان برای اضافه کردن اصول مطالعه، مدیریت زمان و افزایش انگیزش استفاده کرد.