راهنمای پرسشنامه راهبردهای انگیزش یافته یادگیری (MSLQ)

شنبه 5 اسفند 1403

مجله اینترنتی روان تنظیم

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

یادگیری خود تنظیم از دیدگاه پینتریچ

راهنمای پرسشنامه راهبردهای انگیزش یافته یادگیری (MSLQ)

بخش اول

ارزیابی جهت گیری های انگیزشی و استفاده از راهبردهای یادگیری دانشجویان برای یک دوره دانشگاهی

توصیف کلیات پرسشنامه

پرسشنامه راهبردهای انگیزش یافته یادگیری MSLQ که یادگار ماندگار مرحوم پینتریچ می باشد بر اساس یک دیدگاه شناختی کلی از انگیزش و راهبردهای یادگیری، شامل دو بخش است. بخش انگیزش شامل 31 مورد است که اهداف و باورهای دانشجویان را برای یک دوره ارزیابی می کند. بخش راهبردهای یادگیری شامل 31 گویه در مورد استفاده دانشجویان از راهبردهای مختلف شناختی و فراشناختی و 19 گویه مربوط به مدیریت منابع مختلف دانشجویان است.

فرم اولیه MSLQ (پینتریچ و دیگروت، 1990) برای دانش آموزان دبیرستان تهیه و ارزشیابی شده است. فرم دانشجویی (پینتریچ و همکاران، 1991) که در اینجا توصیف می شود برای دانشجویان دانشگاه تهیه و ارزشیابی شده است.

پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) یک ابزار خود گزارشی است که برای ارزیابی جهت گیری های انگیزشی دانشجویان و استفاده آنها از استراتژی های مختلف یادگیری برای دوره های دانشگاهی طراحی شده است. MSLQ بر اساس یک دیدگاه شناختی کلی از انگیزه و راهبردهای یادگیری است.

مک کیچی، پینتریچ، لین و اسمیت (1986) چارچوب نظری کلی را ارائه میکنند که زیربنای MSLQ است. مقالات دیگری که چارچوب نظری را مورد بحث قرار می دهند عبارتند از: پینتریچ (1988، a,b 1989)، پینتریچ و گارسیا (1991) و پینتریچ و دی گروت (1990).

اساساً دو بخش برای MSLQ وجود دارد، بخش انگیزش و بخش استراتژی های یادگیری.

بخش انگیزش شامل 31 آیتم است که اهداف و باورهای ارزشی  دانشجویان را برای یک دوره؛ باورهای دانشجویان در مورد مهارت موفقیت در یک دوره؛ و اضطراب آنها از آزمونهای یک دوره را ارزیابی میکند.

بخش راهبرد یادگیری شامل 31 مورد در مورد استفاده دانشجویان از راهبردهای مختلف شناختی و فراشناختی است. علاوه بر این، بخش راهبردهای یادگیری شامل 19 مورد در مورد مدیریت دانشجویی منابع مختلف است. 81 مورد در نسخه 1991 MSLQ وجود دارد.

اجرای پرسشنامه

پانزده مقیاس مختلف در MSLQ را می توان با هم یا به تنهایی استفاده کرد. مقیاس ها به صورت مدولار طراحی شده اند و می توان از آنها برای تناسب با نیازهای محقق یا مربی استفاده کرد. این پرسشنامه برای ارائه در کلاس طراحی شده است و تقریباً 20-30 دقیقه طول می کشد تا اجرا شود.

یک برگه پوشش و یک برگه اطلاعات جمعیت شناسی را شامل می شود. برگه پوشش حاوی درخواست مشارکت داوطلبانه دانشجو است و به طور خلاصه MSLQ را شرح می دهد. برگه جمعیت شناختی فرمی اختیاری است که محقق می تواند برای جمع آوری اطلاعات پیشینه دانشجویان بنویسد. هم نمونه برگه جلد و هم برگه جمعیتی را می توان با نیازهای هر محقق تطبیق داد.

آماده سازی و توسعه MSLQ

MSLQ و به طور غیررسمی از سال 1982 و به طور رسمی از سال 1986 در حال توسعه است. سالهای 1982-1986 شامل استفاده از ابزار خود گزارشی برای ارزیابی انگیزه دانشجویان و استفاده از راهبردهای یادگیری بود که از 50 تا 140 مورد متغیر بود. از این ابزارهای اولیه برای ارزیابی اثربخشی کلاس "یادگیری برای یادگیری" در دانشگاه میشیگان استفاده می شد (مککیچی، پینتریچ، و لین، 1985؛   پینتریچ، مککیچی، و لین، 1987). این ابزار برای بیش از 1000 دانشجوی کارشناسی دانشگاه میشیگان که در دوره یادگیری برای یادگیری ثبت نام کرده بودند استفاده شد. این ابزارهای اولیه در معرض یررسی آماری و روانسنجی معمول قرار گرفتند؛ از جمله محاسبه ضریب اعتبار درونی، تجزیه و تحلیل عاملی، و همبستگی با عملکرد تحصیلی و اندازه های استعداد (مانند، نمرات SAT).

ما شروع به استفاده از MSLQ در سه موسسه همکار در غرب میانه کردیم، سه موج عمده از جمع آوری داده ها با نسخه های قبلی MSLQ با دانشجویان این سه موسسه وجود دارد یک دانشگاه چهار ساله عمومی و جامع(1986)، یک کالج کوچک هنرهای آزاد (1987)؛ و یک کالج اجتماعی (1988). موج اول داده های جمع آوری شده در سال 1986 شامل 326 دانشجو بود. موج دوم در سال 1987 شامل 687 دانشجو بود. و موج سوم در سال 1988 شامل 758 دانشجو بود. نسخه نهایی MSLQ ارائه شده در این راهنما نشان دهنده پنج سال کار گذشته بر روی این امواج مختلف داده است.

ویژگی های نمونه

داده های ارائه شده در این سند از 380 دانشجوی کالج جمع آوری شده است. اکثر این دانشجویان (N=356) در یک دانشگاه دولتی چهار ساله شرکت کردند. بقیه دانشجویان (N=24) در یک کالج اجتماعی شرکت کردند. سی و هفت کلاس درس، شامل چهارده حوزه موضوعی و پنج رشته (علوم طبیعی، علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم کامپیوتر و زبان خارجی) نمونه برداری شدند.

آیتم و مقیاس آماری

همبستگی مقیاس ها با نمره نهایی معنادار و متوسط بود که روایی پیشبینی را نشان میدهد. آلفای کرونباخ قوی هستند و از 0/52 تا 0/93 متغیر هستند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل عامل تاییدی نشان می دهد که MSLQ اعتبار عاملی معقولی را نشان می دهد.

شیوه اختصاص دادن امتیاز ها

دانشجویان خود را در مقیاس هفت درجهای لیکرت از «درباره من اصلاً درست نیست» تا «درباره من بسیار صادق» ارزیابی میکنند. مقیاس ها با در نظر گرفتن میانگین مواردی که آن مقیاس را تشکیل می دهند ساخته می شوند. برای مثال، جهت گیری هدف درونی دارای چهار مورد است. امتیاز یک فرد برای جهت گیری هدف درونی با جمع کردن چهار مورد و گرفتن میانگین محاسبه می شود.

مواردی که به عنوان «معکوس» علامتگذاری شدهاند، آیتمهایی با کد معکوس هستند و باید قبل از ساخت مقیاس منعکس شوند. این آیتم های منفی و رتبه بندی ها باید قبل از محاسبه امتیاز یک فرد معکوس شوند. اگر یک آیتم باید معکوس شود، فردی که برای آن آیتم دایره 1 زده است اکنون نمره 7 دریافت می کند. ساده ترین راه برای محاسبه یک آیتم رمزگذاری شده معکوس، کم کردن امتیاز اصلی از 8 است.

برای MSLQ هنجاری ارائه نشده است.  پاسخهای دانشجویان به سؤالات ممکن است به عنوان تابعی از دورههای مختلف متفاوت باشد، به طوری که یک فرد ممکن است سطوح مختلفی از انگیزه یا استفاده از استراتژی را بسته به دوره گزارش کند.

مقیاس های انگیزشی

مقیاس های انگیزشی شامل دو مولفه ارزش و انتظار هستند. مولفه ارزش شامل جهتگیری هدفی درونی و بیرونی و ارزش تکلیف است و مولفه انتظار شامل باورهای کنترل یادگیری و خودکارامدی یادگیری و عملکرد است.

مولفه ارزش: جهت گیری هدفی درونی

جهت گیری هدفی به درک دانشجو از دلایل مشارکت در یک کار یادگیری اشاره دارد. در MSLQ، جهت گیری هدف به اهداف کلی دانشجو یا گرایش به دوره به عنوان یک کل اشاره دارد. جهت گیری هدف درونی مربوط به درجه ای است که دانشجو به دلایلی مانند چالش، کنجکاوی،و یا تسلط در یک کار شرکت می کند. داشتن یک جهت گیری هدف درونی نسبت به یک تکلیف تحصیلی نشان می دهد که مشارکت دانشجو در این کار یک هدف برای خود است، نه اینکه مشارکت وسیله ای برای رسیدن به هدف باشد.

آیتم های جهت گیری هدفی درونی

در کلاسی مانند این، من مطالب درسی را ترجیح می دهم که واقعاً برای من چالش برانگیز باشد  تا بتوانم چیزهای جدیدی یاد بگیرم.

در کلاسی مانند این، من مطالب درسی را ترجیح می دهم که کنجکاوی مرا تحریک کند، حتی اگر یادگیری آن دشوار باشد.

رضایت بخش ترین چیز برای من در این دوره، تلاش برای درک کامل مطالب است.

وقتی فرصتی در این دوره داشته باشم، تکالیف درسی را انتخاب می کنم که حتی اگر نمره خوبی را تضمین نکنند، بتوانم از آنها یاد بگیرم.

آلفا کرونباخ = 0.74

جهت گیری هدف بیرونی

مکمل جهت گیری هدف درونی است و به درجه ای مربوط می شود که دانشجو به دلایلی مانند نمرات، ارزشیابی توسط دیگران، پاداش، عملکرد و رقابت در یک تکلیف شرکت می کند. هنگامی که فرد در جهت گیری هدف بیرونی بالا باشد، درگیر شدن در یک کار یادگیری وسیله ای برای رسیدن به هدف است. نگرانی اصلی دانشجو مربوط به مسائلی است که مستقیماً با شرکت در خود کار مرتبط نیستند (مانند نمرات، پاداش ها، مقایسه عملکرد خود با عملکرد دیگران). باز هم، این به جهت گیری کلی دوره به عنوان یک کل اشاره دارد.

آیتم های جهت گیری هدف بیرونی

کسب نمره خوب در این کلاسدر لحظه حاضر رضایت بخش ترین چیز برای من است.

مهمترین چیز برای من در حال حاضر بهبود معدل کلی من است، بنابراین دغدغه اصلی من در این کلاس گرفتن نمره خوب است.

اگر بتوانم، میخواهم در این کلاس نمرات بهتری نسبت به اکثر دانشجویان دیگر کسب کنم.

من می خواهم در این کلاس خوب عمل کنم زیرا مهم است که توانایی خود را به خانواده، دوستان، کارفرما یا دیگران نشان دهم.

آلفای کرونباخ = 0.62

مولفه ارزش: ارزش تکلیف

ارزش تکلیف با جهتگیری هدف متفاوت است، زیرا ارزش تکلیف به ارزیابی دانشجو از جذابیت، اهمیت و میزان مفید بودن تکلیف اشاره دارد (نظر من در مورد این تکلیف چیست). جهت گیری هدف به دلایلی اشاره دارد که چرا دانشجو در کار شرکت می کند (چرا این کار را انجام می دهم؟). ارزش بالای تکلیف باید منجر به مشارکت بیشتر فرد در یادگیری شود. در MSLQ، ارزش تکلیف به درک دانشجویان از مطالب درسی از نظر علاقه، اهمیت و کاربرد اشاره دارد.

آیتم های ارزش تکلیف

فکر می کنم بتوانم از آنچه در این دوره یاد می گیرم در دوره های دیگر استفاده کنم.

یادگیری مطالب درسی در این کلاس برای من مهم است.

من به موضوع درسی این دوره بسیار علاقه مند هستم.

فکر می کنم مطالب درسی این کلاس برای یادگیری من مفید باشند.

من موضوع این دوره را دوست دارم.

درک موضوع این دوره برای من بسیار مهم است.

آلفای کرونباخ = 0.90

مولفه ارزش: باورهای کنترل یادگیری

کنترل یادگیری به باورهای دانشجویان اطلاق می شود که تلاش آنها برای یادگیری منجر به نتایج مثبت می شود. این به این باور مربوط می شود که بر خلاف عوامل بیرونی مانند معلم، نتایج به تلاش خود فرد بستگی دارد. اگر دانشجویان بر این باورند که تلاشهایشان برای مطالعه باعث تغییر در یادگیری آنها میشود، باید احتمال بیشتری برای مطالعه استراتژیکتر و مؤثرتر داشته باشند.

یعنی اگر دانشجو احساس کند که می تواند عملکرد تحصیلی خود را کنترل کند، به احتمال زیاد آنچه را که به صورت استراتژیک برای اعمال تغییرات مورد نیاز است، مطرح می کند.

آیتم های باورهای کنترل یادگیری

اگر به روش های مناسب مطالعه کنم، می توانم مطالب موجود در این دوره را یاد بگیرم.

اگر مطالب این دوره را یاد نگیرم تقصیر خودم است.

اگر به اندازه کافی تلاش کنم، مطالب درسی را متوجه خواهم شد.

اگر مطالب درسی را نمی فهمم به این دلیل است که به اندازه کافی تلاش نکرده ام.

آلفا کرونباخ = 0.68

مولفه انتظار: خودکارامدی یادگیری و عملکرد

آیتم های تشکیل دهنده این مقیاس دو جنبه انتظار را ارزیابی می کنند: انتظار موفقیت و خودکارآمدی.

انتظار برای موفقیت به انتظارات عملکرد اشاره دارد و به طور خاص به عملکرد تکلیف مربوط می شود.

خودکارآمدی ارزیابی خود از توانایی فرد در تسلط بر یک کار است. خودکارآمدی شامل قضاوت در مورد توانایی فرد برای انجام یک کار و همچنین اعتماد فرد به مهارت های خود برای انجام آن کار است.

آیتم های خودکارامدی یادگیری و عملکرد

من معتقدم در این کلاس نمره عالی کسب خواهم کرد.

من مطمئن هستم که می توانم سخت ترین مطالب ارائه شده در مطالب این دوره را درک کنم

من مطمئن هستم که می توانم مفاهیم اساسی آموزش داده شده در این دوره را درک کنم

من مطمئن هستم که می توانم پیچیده ترین مطالب ارائه شده توسط مدرس در این دوره را درک کنم

من مطمئن هستم که می توانم یک کار عالی در تکالیف و آزمون های این دوره انجام دهم 

انتظار دارم در این کلاس عملکرد خوبی داشته باشم.

من مطمئن هستم که می توانم بر مهارت هایی که در این کلاس آموزش داده می شود تسلط پیدا کنم.

با توجه به سختی این دوره، استاد و مهارت های شخصی، فکر می کنم در این کلاس خوب عمل کنم.

آلفا کرونباخ = 0.93

مولفه عاطفی: اضطراب امتحان

مشخص شده است که اضطراب امتحان با انتظارات و همچنین عملکرد تحصیلی رابطه منفی دارد. اضطراب امتحان دارای دو جزء است: یک مؤلفه شناختی (نگرانی) و یک مؤلفه هیجانی. مؤلفه نگرانی به افکار منفی دانشجویان منتهی می شود که عملکرد را مختل می کند، در حالی که مؤلفه هیجانی به جنبه های برانگیختگی عاطفی و فیزیولوژیکی اضطراب اشاره دارد. مشخص شده است که نگرانی شناختی و مشغله فکری با عملکرد، بزرگترین منابع کاهش عملکرد است. آموزش استفاده از راهبردهای یادگیری موثر و مهارت های آزمون دادن باید به کاهش درجه اضطراب کمک کند.

آیتم های اضطراب امتحان

وقتی امتحان می دهم فکر میکنم در مقایسه با سایر دانشجویان چقدر ضعیف عمل می کنم.

وقتی در آزمونی شرکت میکنم، به موارد مربوط به بخشهای دیگر آزمون که نمی توانم پاسخ دهم فکر میکنم.

وقتی در آزمون شرکت می کنم به عواقب رد شدن فکر می کنم.

وقتی امتحان می دهم احساس ناراحتی و غمناکی دارم.

وقتی امتحان می دهم احساس می کنم قلبم تند می زند.

آلفا کرونباخ = 0.80

توجه: در ترجمه نام این پرسشنامه بیشتر عبارت پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری بکار می رود که به نظر دقیق نیست. بیشتر تاکید بر راهبردهای انگیزشی است و راهبردهای یادگیری را که بخش مهمی از پرسشنامه است نادیده می گیرد.

مجله اینترنتی روان تنظیم

Online Journal of Ravantanzim

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

مدیر مسئول: محمود دلیر عبدی نیا

روانشناس تربیتی با دیدگاه شناختی

دانش آموخته دانشگاه تهران

لطفا نظرات و پیشنهادات خود را از طریق بخش نظرات مجله اینترنتی روان تنظیم و یا از طریق ایمیل برای ما ارسال کنید.

استفاده از مطالب ارائه شده در این پایگاه، صرفا با ذکر منبع آزاد می باشد.