مطالعه علمی تخصص

چهارشنبه - 10 اردیبهشت 1404

مجله اینترنتی روان تنظیم

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

عملکرد برتر - تخصص

مطالعه علمی تخصص

تخصص یک پدیده مشخصی است که در آن توافق نسبی وجود دارد. متخصصان در زمینه تخصصشان عملکرد برتری از خود نشان می دهند که افراد دیگر از آن ناتوان هستند. یافته‌های کنونی در مورد عملکرد برتر کارشناسان نشان می‌دهد که در بسیاری از حوزه‌های تخصصی به طور قابل اعتمادی رخ می‌دهد. عملکرد متخصص برتر یک پدیده قابل اعتماد است که در بسیاری از موارد می تواند توسط وظایف نماینده تحت شرایط آزمایشگاهی کنترل شده به تصویر کشیده شود. با تکیه بر بهترین پاسخ ها به طور توافقی، می توان عملکرد را به صورت مطلق و عینی توصیف و اندازه گیری کرد. مطالعه تخصص و عملکرد متخصصان برای پرورش و افزایش کارایی افرادی که در زمینه های مختلف فعالیت های بشری به یادگیری و مطالعه مشغول هستند ضروری است.

پدیده‌های تجربی را زمانی می‌توان با روش‌های علمی بررسی کرد که دارای چندین معیار باشند. اولین و مهمترین معیار این است که پدیده به طور قابل اعتماد در موقعیت های مشخص شده به وضوح با ویژگی های قابل مشاهده متمایز رخ دهد. دوم، پدیده ها باید تحت شرایط کنترل شده در آزمایشگاه قابل تکرار باشند تا امکان تغییرات تجربی و مشاهده سیستماتیک فرآیندهای میانجی فراهم شود. در نهایت، پدیده های مشاهده شده برای یک موقعیت خاص باید با اندازه گیری های مطلق عینی قابل پیش بینی و توصیف باشند.

بطور خلاصه، در مطالعه علمی ویژگی‌های قابلیت اطمینان، تکرارپذیری در آزمایشگاه، و اندازه‌گیری به صورت مطلق از عوامل اساسی هستند. در مطالعه تخصص نیز این سه ویژگی باید تحقق پیدا کنند.

قابلیت اطمینان

حوزه های تخصصی بسیاری وجود دارد که در آن افراد به طور مداوم عملکرد برجسته و برتر را تحت شرایط آزمون استاندارد از خود نشان می دهند. درفعالیت های حرکتی ادراکی، مانند ورزش های فردی و تایپ کردن، نتیجه عملکرد را می توان به طور مستقیم اندازه گیری کرد. برای حوزه های رقابتی، مانند تنیس و شطرنج، نتایج حاصل از مسابقات را می توان برای رتبه بندی افراد، اغلب در مقیاس فاصله ای، تجزیه و تحلیل کرد.

تفاوت‌های فردی در عملکرد ثبت‌شده بین بهترین و کم‌توان‌ترین عملکرد در این حوزه‌ها، یکی از بزرگترین تفاوت‌های قابل تکرار در عملکرد مشاهده‌شده برای بزرگسالان عادی است. انتظار می‌رود تفاوت‌های بزرگ مشابهی در عملکرد در بسیاری از حوزه‌های حرفه‌ای تخصص، مانند پزشکی، حسابرسی، فیزیک و تجارت، که در آن‌ها یک دوره طولانی آموزش مقدماتی و به دنبال آن کارآموزی لازم است، وجود داشته باشد. تنها پس از سالها تجربه بیشتر، برخی افراد به عنوان متخصص در این حوزه شناخته می شوند.

با کمال تعجب، این پیش‌بینی که همه متخصصان عملکرد آشکارا برتری در فعالیت‌های مرتبط در حوزه از خود نشان می‌دهند، زمانی که آزمایش‌ها در شرایط استاندارد انجام می‌شوند، به خوبی پشتیبانی نشده است. به عنوان مثال، متخصصان اغلب در نشان دادن دقت برتر عملکرد در تصمیم گیری و قضاوت ، به ویژه برای کارهایی که شامل پیش بینی نتایج آینده است، همیشه موفق نیستند. به عنوان مثال، همه متخصصان در برنامه نویسی کامپیوتری و فیزیک به طور مداوم در سطوح برتر وظایف استاندارد را انجام نمی دهند. عملکرد ریاضیدانان حرفه ای در مسائل جبر به طور قابل اعتمادی نسبت به یک سوم برتر یک نمونه از دانشجویان کالج برتری نداشت. تندخوان های ماهر که می توانند متن را به سرعت اسکن کنند بجز سرعت بالای ورق زدن صفحات، هیچ گونه درکی از محتوا نشان نمی دهند.

فقدان برتری عمومی عملکرد کارشناسان، محققین را وادار کرده است تا آن دسته از فعالیت‌هایی را که برای مسئولیت‌های کارشناسان اساسی هستند، شناسایی کنند.این فعالیت‌ها دقیقاً آن دسته از فعالیت هایی هستند که متخصصان معمولاً در آن برتری دارند.

تخصص ممکن است هرگز برای برخی از کارها، مانند پیش بینی رویدادها، توسعه نیابد. به عنوان مثال، شناسایی سرمایه گذاران خبره در بازار سهام که به طور مداوم از میانگین شاخص های بازار بهتر عمل می کنند، غیرممکن بوده است. دلایلی وجود دارد که باور کنیم بازار سهام به طور مداوم با اطلاعات در دسترس عموم سازگار می شود؛ بنابراین در غیاب اطلاعات غیرقانونی به دست آمده از خودی، پیش بینی برتر را عملاً غیرممکن می کند. تا زمانی که بتوان حداقل یک متخصص را شناسایی کرد که عملکرد قابل اعتماد برتر از خود نشان می دهد، نمی دانیم که چنین عملکردی امکان پذیر است.

دربسیاری از انواع تخصص های حرفه ای، بیشتر وقت صرف موارد نسبتاً معمول می شود و موارد بسیار پیچیده به ندرت پیش می آید. درپزشکی، عملکرد تشخیصی برتر متخصصان در مقایسه با دستیاران پزشکی با آموزش کامل و کمی تجربه کاری همیشه مورد نیاز نیست.

یک یافته کلی مهم این بوده است که تعداد سال‌های تجربه در حوزه فقط به میزان ضعیفی با سطح عملکرد به دست آمده مرتبط است (اریکسون، کرامپ، تچرومر، 1993). حتی اقدامات دقیق تر، مانند تعداد مسابقات شطرنج و تعداد بازی های انجام شده در لیگ های بزرگ، عملکرد را در نمونه‌هایی از مجریان ماهر پیش‌بینی نمی‌کند.

به طور خلاصه، عملکرد برتر قابل اطمینان توسط متخصصان در شرایطی به نمایش گذاشته می شود که جوهر عملکرد متخصص حوزه را در بر می گیرد، مانند شرایط رقابت برای ورزشکاران یا موارد دشوار در تشخیص پزشکی برای متخصصان پزشکی.

تکرارپذیری عملکرد

آیا بینش در مورد شرایط لازم برای دستیابی به عملکرد برتر ممکن است موارد قابل توجهی را که کارشناسان از افراد تازه کار بهتر عمل نمی کنند، توضیح دهد؟ برای پیش بینی رفتار انسان باید عوامل انگیزشی را در نظر گرفت. خوشبختانه، اکثر مجریان خبره زمانی که مجبورند در زمان‌های خاصی در طول مسابقات بازی کنند یا پزشکان و سایر متخصصان باید به شرایط اضطراری پاسخ دهند، اغلب با مشکل کنترل انگیزه مواجه می‌شوند. از این رو، مجریان خبره برای دستیابی به عملکرد برتر به دنبال کنترل همه عوامل مرتبط لازم (از جمله انگیزش) در زمانی که توسط عوامل بیرونی تعیین می شود هستند. این کنترل بر برانگیختن عملکرد خود نشان می‌دهد که بازتولید عملکرد متخصص در خارج از زمینه زندگی روزمره تحت شرایط کنترل‌شده در آزمایشگاه ممکن است.

دربسیاری از حوزه های تخصص، مانند ورزش های انفرادی، شرایط مسابقه از قبل برای همه شرکت کنندگان استاندارد شده است و عملکرد متخصص می تواند تحت شرایط آزمایشی مشابه در آزمایشگاه بازتولید شود. مطالعه عملکرد متخصص در حوزه هایی مانند تشخیص پزشکی و برنامه نویسی کامپیوتری دشوارتر است زیرا متخصصان به ندرت با مشکل یا موارد مشابهی در فعالیت حرفه ای عادی خود مواجه می شوند. روش استاندارد برای اندازه گیری عملکرد متخصص در این حوزه ها شامل مجموعه ای از وظایف استاندارد شده است. سپس این وظایف تحت شرایط کنترل‌شده‌ای برای کارشناسان و دیگر متخصصان حوزه انجام می‌شود که به محققان اجازه می‌دهد فرآیندهای واسطه‌ای عملکرد برتر را مطالعه کنند.

بسیاری از موقعیت‌های نمونه که کارشناسان با آن‌ها مواجه می‌شوند را نمی‌توان با توصیفات ثابت دریافت کرد، زیرا شامل تعامل مداوم با سایر کارشناسان یا شرکت‌کنندگان فعال است و مطالعه و تجزیه و تحلیل تعاملات بین کارشناسان در یک تیم دشوار است.

یک رویکرد متفاوت برای مقابله با پیچیدگی تعامل انسانی، شناسایی فعالیت‌های مهم هدف‌دار یک شرکت‌کننده خاص در تعامل است (اریکسون و اسمیت، 1991). پس-زمینه مربوط به این فعالیت و هدف آن می تواند به یک کار استاندارد تبدیل شود که می تواند به هر متخصصی که مسئول آن نوع فعالیت است ارائه شود. این رویکرد برای مطالعه عملکرد متخصص با موفقیت در شطرنج اعمال شده است که در آن دو حریف در طول مسابقه با یکدیگر روبرو می شوند. اگرچه موقعیت شروع در یک مسابقه شطرنج همیشه یکسان است، توالی حرکات شطرنج برای دو حریف خاص عملاً هرگز دقیقاً تکرار نمی شود. از یک شطرنج باز خبره انتظار می رود که برای هر یک از موقعیت های یک بازی شطرنج، حرکات خوب یا بهتری را انتخاب کند. از این رو، روش استاندارد برای مطالعه شطرنج بازان خبره این است که موقعیت شطرنجی ناآشنا را از یک بازی شطرنج واقعی به آنها ارائه دهیم و از آنها بخواهیم بهترین حرکت را انتخاب کنند. کیفیت حرکات انتخابی تحت چنین شرایطی با مهارت شطرنج تعیین شده ارتباط زیادی دارد.

این متدولوژی به تجزیه و تحلیل عملکرد متخصص در یک زمینه تیمی گسترش یافته است. هلسون و پاولز (1993) مسابقات فوتبال را در جام جهانی تجزیه و تحلیل کردند تا موقعیت‌هایی را شناسایی کنند که یک بازیکن فوتبال در کلاس جهانی توپ را بدست می‌آورد و مجبور می‌شود توپ را به سرعت به بازیکن دیگری پاس دهد. سپس هلسون با استفاده از سایر بازیکنان فوتبال، زمینه موقعیت‌ها را به دقت بازسازی کرد تا بتوان از دید دقیق بازیکن موقعیت را بازسازی کرد. تحت این شرایط هلسن و پاولز (1993) توانستند عملکرد برتر متخصصان فوتبال را در مقایسه با بازیکنان فوتبال کمتر موفق مشخص کنند.

مهم است که هر موقعیت یا وظیفه انتخاب شده با بهترین اقدام صحیح یا توافقی که می تواند به طور عینی مشخص شود همراه باشد. با این حال، در برخی از حوزه‌ها، مانند حسابرسی، "کارشناسان" در مورد قضاوت صحیح پرونده‌های نمونه توافق ندارند، که عملاً تلاش‌ها برای شناسایی وظایفی را که عملکرد مرتبط را اندازه‌گیری می‌کنند، بازداری می شود.

به طور خلاصه، عملکرد متخصص را می‌توان در بسیاری از حوزه‌ها برای مجموعه‌ای از وظایف استاندارد شده با بهترین پاسخ‌ها به طور توافقی بازتولید کرد. هنگامی که عملکرد برتر متخصصان می تواند به طور قابل اعتماد در آزمایشگاه بازتولید شود، مکانیسم های میانجی آن را می توان با روش ردیابی فرآیند و روش های تجربی سنتی توصیف و شناسایی کرد.

معیارهای مطلق یا نسبی عملکرد

دستاوردها و عملکرد استثنایی یک پدیده اجتماعی است و تقریباً هر حوزه اصلی تخصص با یک سازمان سلسله مراتبی مبتنی بر معیارهای اجتماعی مرتبط است. حتی برای رویدادهای ورزشی، که عملکرد به طور عینی سنجیده می شود و عملکرد رکوردشکنی ثبت می شود، ارزیابی در درجه اول نسبی است و فردی که بهترین عملکرد را در طول رویداد نهایی یک رقابت خاص داشته، برنده در نظر گرفته می شود. به طور کلی تر، سطح یک بازیکن معمولاً با سطح مناسب مسابقات (مانند باشگاهی، منطقه، ملی و بین المللی) توصیف می شود. با افزایش سطح، تعداد افرادی که مجاز به رقابت در سطح معینی از رقابت هستند، کمتر می شود. در بالاترین سطح فقط یک قهرمان جهان وجود دارد.

سازمان اجتماعی یک حوزه، بر اساس سطوح نسبی عملکرد آن، می تواند تقریباً مستقل از سطوح مطلق عملکرد باشد. سطح مطلق عملکرد می تواند به طور قابل ملاحظه ای در طول زمان تاریخی افزایش (یا کاهش) داشته باشد. درتوانایی های تعاملی، مانند تنیس و شطرنج، ممکن است که افزایش عمومی دانش و سرعت اجرا اساساً مورد توجه قرار نگیرد، زیرا بازیگران متخصص باید با تغییرات در عملکرد حریفان خود سازگار شوند.

این عدم ثبات در عملکرد در طول زمان تاریخی به این معنی است که یک نظریه کلی عملکرد خبره نمی تواند بر معیارهای نسبی عملکرد تکیه کند. تنها یک نظریه مبتنی بر سطوح مطلق عملکرد برای مجموعه ای از وظایف خاص می تواند نسبت به تغییرات تاریخی در سطح و ساختار عملکرد متخصص ثابت بماند.

خوشبختانه، تکالیف آزمایشگاهی، داده هایی را در مورد سطوح مطلق عملکرد متخصص ارائه می دهند. توسعه استاندارد شیوه های اندازه گیری عملکرد به عنوان روش علمی ارجح برای جمع آوری داده ها شناخته شده است.

مجله اینترنتی روان تنظیم

Online Journal of Ravantanzim

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

مدیر مسئول: محمود دلیر عبدی نیا

روانشناس تربیتی با دیدگاه شناختی

دانش آموخته دانشگاه تهران

لطفا نظرات و پیشنهادات خود را از طریق بخش نظرات مجله اینترنتی روان تنظیم و یا از طریق ایمیل برای ما ارسال کنید.

استفاده از مطالب ارائه شده در این پایگاه، صرفا با ذکر منبع آزاد می باشد.